Xanana: TL Sei la Deskansa Hetan nia Soberanu



Xanana: TL Sei la Deskansa Hetan nia Soberanu

DILI, (ANTIL) – Fundador nasaun no eis Prezidenti Republika Timor-Leste, Kay Rala Xanana Gusmao deklara ba Tribunal Permanente Arbitrazem iha Den Hague-Olanda katak Timor-Leste sei la deskansa hodi hetan nia soberanu ba rai no maritima.

Xanana Gusmao deklara lia fuan ne’e wainhira fo statementu ba pozisaun Timor-Leste nian iha prosesu dahuluk hearing konsiliasaun ba disputa fronteira maritima ho Australia ne’ebe halao Segunda (29/08), iha Den Hague, Olanda.

“Ami sei la deskansa to’o ami hetan deretu soberanu ba ami nia fronteira rai no maritima,” deklara Xanana Gusmao.

Eis Primeiru Ministru Timor-Leste ne’e mos husu ba Governu Australia atu konkorda ho fronteira marรญtima ne’ebรฉ permanente hanesan ho Timor-Leste.

Iha audensia ne’e, Xanana atual Ministru Planeamentu Estratejiku Investimentu no Xefi Negosiasaun Maritima Timor-Leste koalia ba Komisaun Tribunal Arbitrazem katak Timor-Leste la husu favor ou tratamentu espesial, apenas direitu kona ba Lei Internasional.

Nune’e mos nia lamenta ho aksaun Governu Australia ne’ebe halo instalasaunba makina ouvidor iha nia gabinete hodi rona diskusaun kona ba disputa fronteira maritima entre nasaun rua.

TL inisia nia aksaun obrigatรณria ba konsiliasaun dahuluk iha konvensaun ONU kona ba lei marรญma hafoin Austrรกlia kontinua rekuza negosaun fronteira ne’ebรฉ permanente.

“Wainhira buat ne’e klaru, ami sente xokadu no konsternadu,” dehan Xanana.

Nia afirma TL hanesan nasaun ida ne’ebe se menus desenvolvimentu iha mundu no kuandu manang independensia, se iha vurnerรกvel nia laran no enkuraladu atu asina akordu anterior ida kona-ba fronteira marรญtima rovesional.

Konsiliasaun obrigatoriu ne’e Timor-Leste mak inisia iha loron 11 Abril 2016, ne’ebe hato’o notifikasaun hodi husu estabelesementu konsiliasaun tuir sessaun 2 aneksu V UNCLOS nian, ne’ebe haruka Australia tuir artigu 298 aneksu V Konvensaun UNCLOS.

Iha 2 Maiu 2016, Australia submete nia resposta ba notifikasaun kona ba konsiliasaun. (Jornalista: Julia Chatarina / Editor: Gantry Meilana)

Foto: Membru Gov, partidu politiku, korup diplomatiku no Sosidade Civi sira akompaina hela telekomferens iha salaun MNEC wainhira Xanana Gusmao, Negosiator fronteira maritima TL -Australia kualia iha Olanda, Segunda (29/08) (Foto ANTIL: Antonia Goncalves)

Komentar