Xanana: TL Sei la Deskansa Hetan nia Soberanu
Xanana: TL Sei la Deskansa Hetan nia Soberanu
DILI,
(ANTIL) – Fundador nasaun no eis Prezidenti Republika Timor-Leste, Kay
Rala Xanana Gusmao deklara ba Tribunal Permanente Arbitrazem iha Den
Hague-Olanda katak Timor-Leste sei la deskansa hodi hetan nia soberanu ba rai
no maritima.
Xanana
Gusmao deklara lia fuan ne’e wainhira fo statementu ba pozisaun Timor-Leste
nian iha prosesu dahuluk hearing konsiliasaun ba disputa fronteira maritima ho
Australia ne’ebe halao Segunda (29/08), iha Den Hague, Olanda.
“Ami
sei la deskansa to’o ami hetan deretu soberanu ba ami nia fronteira rai no
maritima,” deklara Xanana Gusmao.
Eis
Primeiru Ministru Timor-Leste ne’e mos husu ba Governu Australia atu konkorda
ho fronteira marรญtima ne’ebรฉ permanente hanesan ho Timor-Leste.
Iha
audensia ne’e, Xanana atual Ministru Planeamentu Estratejiku Investimentu no
Xefi Negosiasaun Maritima Timor-Leste koalia ba Komisaun Tribunal Arbitrazem
katak Timor-Leste la husu favor ou tratamentu espesial, apenas direitu kona ba
Lei Internasional.
Nune’e
mos nia lamenta ho aksaun Governu Australia ne’ebe halo instalasaunba makina
ouvidor iha nia gabinete hodi rona diskusaun kona ba disputa fronteira maritima
entre nasaun rua.
TL
inisia nia aksaun obrigatรณria ba konsiliasaun dahuluk iha konvensaun ONU kona
ba lei marรญma hafoin Austrรกlia kontinua rekuza negosaun fronteira ne’ebรฉ
permanente.
“Wainhira
buat ne’e klaru, ami sente xokadu no konsternadu,” dehan Xanana.
Nia
afirma TL hanesan nasaun ida ne’ebe se menus desenvolvimentu iha mundu no
kuandu manang independensia, se iha vurnerรกvel nia laran no enkuraladu atu
asina akordu anterior ida kona-ba fronteira marรญtima rovesional.
Konsiliasaun
obrigatoriu ne’e Timor-Leste mak inisia iha loron 11 Abril 2016, ne’ebe hato’o
notifikasaun hodi husu estabelesementu konsiliasaun tuir sessaun 2 aneksu V
UNCLOS nian, ne’ebe haruka Australia tuir artigu 298 aneksu V Konvensaun
UNCLOS.
Iha
2 Maiu 2016, Australia submete nia resposta ba notifikasaun kona ba
konsiliasaun. (Jornalista:
Julia Chatarina / Editor: Gantry Meilana)
Foto: Membru Gov, partidu politiku, korup diplomatiku no Sosidade Civi sira akompaina hela telekomferens iha salaun MNEC wainhira Xanana Gusmao, Negosiator fronteira maritima TL -Australia kualia iha Olanda, Segunda (29/08) (Foto ANTIL: Antonia Goncalves)
Komentar